احیای سنت دیرینه استاد و شاگردی در «مدرسه تابستانی صنایع‌دستی»
تاریخ انتشار: ۲۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۷۰۲۱۹
بار دیگر شهرداری اصفهان اقدام به طراحی و اجرای مدرسه تابستانه صنایع‌دستی کرده است، اما این پرسش مطرح است با چه رویکردی جدیدی قرار است این مدرسه فعال شود و مهم‌تر از همه سند چشم‌انداز شهرداری در ورود به این حوزه چیست؟
به گزارش خبرنگار ایمنا، «اصفهان دو عنوان بسیار مهم صنایع‌دستی در پس وند نام خود یدک می‌کشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مؤلفه‌های خلاقیت و مردمی بودن نه‌تنها در حوزه صنایع‌دستی بلکه در هر حوزه فرهنگی و هنری نقشی مهمی و ایفا می‌کند و بی‌جهت نیست که در سیاست‌گذاری توسعه حوزه فرهنگ و هنر به این دو مؤلفه توجه ویژه می‌شود، اما به‌راستی برای پرداختن به این دو مؤلفه‌ها در حوزه صنایع‌دستی باید چه کرد؟ بسیاری بر این عقیده هستند که این مؤلفه باید در سیاست‌گذاری و اقدامات لحاظ شود، منتهی با این تأکید که این سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات راهبردی بوده و گرفتار ادبیات عملکردی نشود به همین جهت می‌توان به‌عنوان یک راهکار اساسی برای تقویت این دو مؤلفه در حوزه صنایع‌دستی مدرسه تابستانه ویژه نوجوان را مثال زد.
بار دیگر شهرداری اصفهان اقدام به طراحی و اجرای مدرسه تابستانه صنایع‌دستی کرده است، اما این پرسش مطرح است شهرداری اصفهان با چه رویکردی جدیدی قرار است این مدرسه را فعال کند و مهم‌تر از همه سند چشم‌انداز شهرداری در ورود به این حوزه چیست؟، ازاین‌رو ایمنا در گفت‌وگو با علی عطریان، رئیس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به بررسی این موضوعات پرداخته است که مشروح آن در ذیل ازنظر می‌گذاریند.
ایمنا: شهرداری اصفهان با چه هدفی قرار است مدرسه تابستانه صنایع‌دستی را فعال نماید؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: ایده راه‌اندازی مدارس تابستانه صنایع‌دستی در شهر اصفهان به سال ۱۳۹۶ بازمی‌گردد که هم‌زمان با عضویت اصفهان در شبکه شهرهای خلاق یونسکو، نخستین دوره مدارس صنایع‌دستی در موزه‌های هنری معاصر با عنوان «استاد و شاگردی» راه‌اندازی شد و دلیل انتخاب این عنوان بدین خاطر بود که طی اهداف احیای سنت دیرینه‌ای که در جریان نسل‌های سینه‌به‌سینه در این حوزه بین پدروپسر یا استاد و شاگردی در چرخش و گردش بوده تا امروزه با این رسته‌های مختلف به دست ما رسیده است.
درواقع پس‌زمینه راه‌اندازی مدرسه تابستانه صنایع‌دستی، جریان احیا و حفاظت یک سنت دیرینه‌ای در تولید و انتشار آثار ارزشمند صنایع‌دستی تحت عنوان استاد و شاگردی است پس‌زمینه راه‌اندازی مدرسه تابستانه صنایع‌دستی، جریان احیا و حفاظت یک سنت دیرینه‌ای در تولید و انتشار آثار ارزشمند صنایع‌دستی تحت عنوان استاد و شاگردی است و از سوی دیگر، نفس مدرسه یک نفس امروزی است به این معنا که شاید مدارس تابستانه جایگزین یکی از سنت‌های دیرینه ما شده است زیرا درگذشته‌های نه‌چندان دور کودکان دهه‌های ۴۰، ۵۰، ۶۰ و حتی ۷۰ در فاصله زمانی تحصیل در مدارس و ایام فراغت به آموختن فن و حرفه‌ای متصل به صنایع‌دستی علاوه بر کسب درآمد مختصری و مسلط بر آن حرفه به‌منظور آینده شغلی و زندگی مؤثر هم باشد و یک معمری را در کنار معمرهای اقتصادی خودشان فراهم کند، لذا نطفه عشق و علاقه‌مندی به حوزه صنایع‌دستی از همان دوران کودکی و نوجوانان در ایام تابستان در آن‌ها نهادینه می‌شد.
از سوی دیگر در این مسیر تنها به دنبال مباحث صنایع‌دستی نیستیم بلکه احیای این سنت را در جریان مدارس مانند مدرسه تابستانی معماری در حوزه کودک و اتصال آن به پایه‌های اساسی معماری را پیگیر هستیم چراکه ممکن است رویدادهای دیگر هم در این زمینه رقم بخورد. لذا اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان شهر اصفهان خود را منتسب بر سیاست‌های شبکه‌سازی، استعدادیابی و ایجاد یک مرجعیت علمی و عملی برای همه آحاد جامعه می‌داند تا از این طریق بتواند خود را در میان جمعیت حاضر در حوزه مدارس صنایع‌دستی و تابستانه، برای کشف استعدادها و بالقوه این نهال نزدیک کند. بنابراین این بخشی از استعدادیابی محسوب می‌شود که در سیاست‌های کلی دفاتر تخصصی ما نهفته است.
ایمنا: تأسیس مدارس صنایع‌دستی در اصفهان طی مقطعی فعالیت آن کنسل شد، آیا این را به دلیل تغییرات نگرش مدیران می‌دانید؟ و این ایجاد انقطاع آسیب‌زا نیست؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: بدون شک هر جریان و فعالیتی با قطع و وصل دچار آسیب‌هایی خواهد شد اما در رویدادهای فرهنگی این موضوع نه‌تنها اتصالات را متوقف می‌کند بلکه ممکن است اعتمادها را هم خیلی جذب نکند. نکته حائز اهمیت این است که متأسفانه مدیریت‌های فرهنگی در کشور ما مدیریت‌های منتسب بر افراد است و هر فردی با انتصاب براساس تمایلات خود، کارهایی را با دلسوزی حمایت می‌کنند و افرادی هم بودن رغبت و تمایل سبب قطع جریانات فرهنگی خواهند شد، و بارها بارها شاهد بودید که این اتفاقات باعث قطعی جریانات فرهنگی هم شده است. اما اکنون فرصتی فراهم‌شده تا بتوانیم این زنجیره منقطع را بااتصال، احیا کنیم.
ایمنا: چشم‌اندازهای بلندمدت مدارس تابستانه صنایع‌دستی چیست؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: در این مسیر به یک سنت حفاظتی توجه داریم چراکه هرساله سنت ایام تابستان قابل تکرار است که متناوباً پایه‌های تأسیس مدارس تابستانه صنایع‌دستی بر اساس این رویداد رقم خورده است زیرا جریان مردمی که امروزه درگیر دوران مدرنیست یا پست‌مدرنیست شدند، می‌توانیم منتسب به داشته‌های و حفاظت از آن‌ها کنیم که نسبت به این داشته‌ها، عرق داشته باشند و بنابراین صنایع‌دستی یک موجود زنده است که اگر رهایش کنیم؛ می‌میرد و اگر زنده نگاه‌داریم باید این درخت تنومند با قدمت چندین هزارساله را هرلحظه با نهال‌کاری جدید رشد دهیم تا با حفظ آنان، پاجوش‌های جدیدی از کنار این درخت پرتوان، رویش پیدا کند.
هنگامی‌که مردم خود را در آینه خودشان مشاهده می‌کنند چه‌بسا از دوران سردرگمی که در آن درگیر شدند می‌توانند با مشاهده خود در فضای دیگر در لحظه‌ای استراحت کنند و مطلع شوند که فضای امروزه ما در سال ۱۴۰۲ تنها فضاهای مجازی و منبعث رسانه‌ای نیست و در کف میدان عمل، رویدادهای دیگری هم رقم می‌خورد که امروز بسیار به آن‌ها نیازمندیم.
ایمنا: با توجه به اینکه اصفهان به‌عنوان شهر خلاق صنایع‌دستی ثبت‌شده است، چه رویکرد خلاقانه‌ای را در مدرسه تابستانی صنایع‌دستی دنبال می‌کنید که نسل امروز بتواند با این رویداد آموزشی ارتباط برقرار کرده و در آن شرکت کند؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: وقتی uccn یعنی unesco creative cifies network را بخواهیم ترجمه کنیم مجبوریم واژه creative cifies را به خلاقیت معنی می‌کنیم و وقتی ما متأسفانه می‌گوئیم خلاقیت به‌سوی نوآوری سوق پیدا می‌کنیم یعنی به موردی اتصال می‌دهیم که آن مورد باید نوآوری همراه داشته باشد در حالی که از دیدگاه ریشه‌ای بدین‌صورت نیست. زیرا بررسی و مطالعه بیانیه مأموریتی هفت‌بندی uccn به‌هیچ‌وجه به معنای نوآوری که ما فکر می‌کنیم، نیست، بلکه حفاظت و اتصال شبکه مردمی در شهر خلاق در هر هنری اعم از موسیقی، طراحی و صنایع‌دستی، مختص آن منطقه مدنظر است، بنابراین در ترجمه این مفهوم دچار اشتباه هستیم چراکه ذهنیت ما به سمت نوآوری می‌رود.
فرض کنید که شکل‌گیری جریان نوآوری هم در جریانات شبکه‌های شهرهای خلاق با موضوعیت ذهنی ما صورت بگیرد، زیرا رویداد دیگری است که فردی هم منکر آن نیست چراکه معتقدیم که جریان صنایع‌دستی به‌عنوان یک فن و تکنیک آرتیستی به کارکردهای امروزی متصل می‌شود، یعنی امروزه با بهره‌مندی از فنی می‌توانید فعالیت‌های بسیاری را انجام دهید، به‌عنوان ساخت قهوه‌ساز یا هر وسایل موردنیاز امروزی را با تکنیک صنایع‌دستی دوباره بسازیم. بنابراین انتخاب نام صنایع‌دستی اصالتاً، اقدام درستی است، زیرا هنر به معنای آرتیستیک نیست، بلکه صنعت صنایع‌دستی است. یعنی صناعت به معنای ساختن، تکنیک‌هایی را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا با آن تکنیک‌ها بتوانند به جنبه‌ای از عملکرد زیبایی و پایداری دست پیدا کنند.
ایمنا: با توجه به نبود برخی زیرساخت‌ها در حوزه صنایع‌دستی خلاق، این امر باعث محقق نشدن صنایع‌دستی خلاق نمی‌شود؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: معتقدیم اگر اهالی صنایع‌دستی را در شرایط خودشان رها کنیم به‌راحتی می‌توانستند مسیر خود را به‌خوبی پیدا کنند معتقدیم اگر اهالی صنایع‌دستی را در شرایط خودشان رها کنیم به‌راحتی می‌توانستند مسیر خود را به‌خوبی پیدا کنند اما مدام سنگ‌اندازی‌هایی را بر سر راه آن‌ها مانند اخذ پروانه، مجوز، خلق نوآوری و خلاقیت ایجاد می‌کنیم. این بایدها و نبایدها زائده ذهن دولتمردانی است که به‌هیچ‌وجه از عمق صنایع‌دستی اطلاعاتی ندارند. لذا اصالتاً اگر مسائل صنایع‌دستی را به اهل این حوزه بسپاریم، همه کارها را خودشان حل خواهند کرد.
ایمنا: در حوزه آموزش صنایع‌دستی باتجربه‌های ناموفقی توسط برخی دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های آزاد روبه‌رو هستیم، چه سازوکاری در مدرسه تابستانی صنایع‌دستی در نظر گرفته‌شده است که این تجربه ناموفق تکرار نشود؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: هیچ تضمینی برای ادامه این مسئله نیست. زیرا در این مسیر باوجود افرادی و ایجاد شرایطی، چنین زنجیره‌ای قطع نخواهد شد. براساس تجربیات خودم بسیاری از مردم با تمایلات وصف‌ناپذیری از ثبت‌نام در این مدرسه استقبال کردند زیرا با نبود همچنین فضایی که در سطح کشور، هنوز راه‌اندازی نشده است، خانواده‌ها از یادگیری فن و تکنیک هنری توسط نوجوانان خود بیشتر تمایل نشان می‌دهند. صرفاً حتی اگر این آموزش‌ها همراه با بازی و تفریح هم باشد پس از یک تا دو ماه آثارهای تولیدی فرایند محوری نیز قابل‌توجه خواهد بود.
در این مدت مطابق با کلیپ‌های جذاب به یاد دارم که دختربچه‌ای کوچک می‌گفت: «با چالش بسیار بزرگی مواجه شدم زیرا به‌هیچ‌وجه فکر نمی‌کردم چنین رویدادی برایم رخ دهد که طی فرایندی با اساتید برجسته حوزه صنایع‌دستی هم‌کلام شده و توانستم در کنار آن‌ها فعالیت کنم.» بنابراین این رویداد را ما حفاظت نمی‌کنیم بلکه توسط خود مردم محافظت می‌شود چراکه آن‌ها خودشان با ایجاد بسترهای لازم، خواهان چنین مسئله مهمی هستند. امیداست کارهایی ما به‌جایی برسد که سیاست‌گذاران، مجریان و دست‌اندرکاران شرایطی را فراهم کنند که مردم درزمینهٔ‌هایی که ساخته می‌شود، بتوانند بسیاری از اتفاقات بزرگ را رقم بزنند.
ایمنا: مدرسه تابستانه صنایع‌دستی امسال با سال ۹۶ چه تفاوتی دارد و چه رویکرد جدید را دنبال می‌کنید؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: راه‌اندازی این مدرسه از دو تفاوت اصلی برخوردارند، زیرا شیوع ویروس کرونا را به‌عنوان تنش بزرگ اجتماعی پشت‌سر گذاشتند و از سوی دیگر باید بدانیم که مردم سال ۹۶ با سال ۱۴۰۲ شهروندان دیگری هستند چراکه تنش کرونا، آسیب کوچکی نبود و نیست، چراکه بخش بسیاری از خانواده‌ها داغدار عزیزان خود شدند و غم بزرگی از آن در قلب‌هایشان دارند. لذا پس از طی چنین تنش‌هایی، اکنون مردم به یک فضای نیاز دارند که در آن هوای تازه‌ای را استنشاق کنند که ما تنها با ایجاد فضا و اتمسفر تنفسی بسترهای صنایع‌دستی را احیا می‌کنیم.
در حقیقت نسبت به جریانات استاد و شاگردی با سپری شدن پنج‌تا شش سال، باید خودمان را به‌روزرسانی کنیم در حقیقت نسبت به جریانات استاد و شاگردی با سپری شدن پنج‌تا شش سال، باید خودمان را به‌روزرسانی کنیم، اما سوال این است که آیا این استاد و شاگردی سال‌های گذشته است یا خیر؟ به‌هرحال یکسری مشترکاتی دارد لاجرم نمی‌توانیم به سمت تکنیک‌های جدید برویم، مانند حرفه قلم‌زنی، مس و چکش همان است، اما ممکن است که در اتصالات میان برنامه‌ای یا فهم استاد از نوجوان، بازطراحی‌هایی صورت بگیرد که این موضوع به‌طور حتم اجرایی خواهد شد، یا مبحث اطلاع‌رسانی در سطح گسترده‌ای انجام شود به‌طوری‌که بلوغ آن اکنون در شهر اصفهان فراهم است تا این رویداد را بتوانیم در سطح وسیعی اطلاع‌رسانی کنیم، زیرا اطلاع‌رسانی خود مقدم بر ایجاد نیاز است.
ایمنا: ثبت‌نام مدرسه صنایع‌دستی در چه تاریخی آغاز می‌شود؟ رشته‌های مورد آموزش در چه رده‌سنی صورت می‌گیرد؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: هنوز فرآیند ثبت‌نام مشخص نیست، اما در فصول تابستان، توسط اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی اصفهان انجام می‌شود. گروه سنی نوجوانان حدود ۱۰ تا ۱۵ سال در رشته‌های میناکاری، قلم‌زنی، قلمکاری، دوخت چرم و کاشی‌کاری می‌توانند شرکت کنند.
ایمنا: دوره کلاس‌های مدرسه صنایع‌دستی چندماهه است؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: احتمال دارد دوماهه طی حداقل دو روز و حداکثر سه روز در هفته برگزار خواهد شد.
ایمنا: آیا مدرسه تابستانه صنایع‌دستی همانند مدرسه تابستانه معماری براساس ترم‌بندی ادامه‌دار است؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: در ایام تابستان که نوجوانان و خانواده از مدرسه و تحصیل فارغ‌تر هستند باوجود ایام و فراغت تابستان با آسودگی خاطر می‌توانند در مدرسه صنایع‌دستی ثبت‌نام کنند زیرا براساس تجربیات در روزهای مدرسه به دلیل رفت‌وآمدها و دغدغه‌های تحصیلی، حضور آن‌ها در مدارس صنایع‌دستی محدود می‌شود. از سوی دیگر مدرسه معماری برپایه ترمیک است و ازلحاظ با مدرسه صنایع‌دستی تفاوت معناداری دارد. البته قرار نیست معمار تربیت کنیم. همچنین در صنایع‌دستی هم اهداف ایجاد شیرینی کار این حوزه در ذائقه نوجوانان است. اما افراد علاقه‌مند برای ادامه میسر می‌توانند در شهر از مراکز بخش خصوصی استفاده کنند.
ایمنا: چرا مدرسه تابستانه صنایع‌دستی را ویژه کودکان راه‌اندازی نکردید؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: کودکان رده سنی شش تا هفت سال، برای عملیات صنایع‌دستی از توانایی جسمی ابتدایی برخوردار نیستند زیرا باید ارتباط ذهن، دست و توانمندی آن‌ها به‌عنوان‌مثال برای گرفتن چکش باهم هماهنگ نباشند و از سوی دیگر ممکن است این کار آسیب‌های هم به همراه داشته باشد، بنابراین نبود ایجاد شرایط در سنین پایین‌تر بهتر است.
ایمنا: این پرسش مطرح می‌شود به چه علت شهرداری اصفهان در حوزه مدرسه صنایع‌دستی ورود پیداکرده است؟ و آیا این اقدام موازی کاری با سایر دستگاه‌ها و نهادهای متولی نیست؟
رئیس اداره هنری شهرداری اصفهان: پاسخ بخشی از این سوال اندکی تلخ است. دستگاه‌های متولی در حوزه مدرسه تابستانه صنایع‌دستی نقش کم‌رنگی دارند و اگر این کم‌رنگی وجود نداشت ما اقدام به این کار نمی‌کردیم. از سوی دیگر یکی از وظایف شهرداری، هویت بخشی به شهروندان است اگر از دریچه هویت بخشی به جریانات فرهنگی و همانند آن‌ها نگاه کنیم چون این زمینه هویت‌ساز و هویت بخشی برای مردم است اتفاقاً می‌تواند یکی از وظایف فرهنگی شهرداری باشد.
کد خبر 666847منبع: ایمنا
کلیدواژه: اصفهان شهر جهانی و خلاق صنایع دستی مدرسه صنايع دستي استاد و شاگردي برنامه اداره هنری شهرداری اصفهان در هفته فرهنگی اصفهان اداره هنری سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان صنایع دستی شهر خلاق صنایع دستی شهر جهاني صنايع دستي هنرمندان صنایع دستی بازار صنايع دستي صنایع دستی اصفهان نمایشگاه صنایع دستی آموزش صنايع دستي به كودكان آموزش صنايع دستي به نوجوانان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق حوزه صنایع دستی مدارس صنایع دستی مدرسه صنایع دستی مدرسه تابستانی مدارس تابستانه استاد و شاگردی صنایع دستی صنایع دستی دو مؤلفه سوی دیگر راه اندازی سنت دیرینه خواهد شد ثبت نام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۷۰۲۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سربازان مرزبانی سیستان و بلوچستان آموزش‌های صنایع دستی را فرا می‌گیرند
ایسنا/سیستان و بلوچستان معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان گفت: بر اساس تفاهم‌نامه آموزشی منعقد شده، سربازان وظیفه مرزبانی استان تحت تعلیم و آموزش صنایع دستی قرار خواهند گرفت.
وحیده رخشانی امروز دوشنبه در جلسه هماهنگی طرح آموزش سربازان بیان کرد: یکی از اولویت‌ها و ماموریت‌های اصلی این معاونت گسترش فرهنگ آموزش صنایع دستی در حوزه‌های مختلف است که در این راستا آماده همکاری و مشارکت با تمامی دستگاه‌های اجرایی، نظامی و بخش خصوصی هستیم.
معاون صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان افزود: در همین راستا رایزنی‌هایی در سطح کلان انجام شده است که ماحصل آن انعقاد تفاهم نامه همکاری مشترک میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در زمینه آموزش‌های صنایع‌دستی با قرارگاه مرکزی مهارت آموزی کارکنان وظیفه نیروهای مسلح شد.
وی ادامه داد: بر اساس این تفاهم نامه، روز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه جلسه عملیاتی شدن آن با حضور نمایندگان مرزبانی استان در محل معاونت صنایع دستی اداره کل برگزار و مقرر شد در مرحله اول تعداد ۱۰۰ نفر از سربازان وظیفه فرماندهی مرزبانی سیستان و بلوچستان از آموزش‌های مهارتی صنایع دستی حین خدمت بهره‌مند شوند.
به گفته رخشانی، این دوره‌ها از نیمه مردادماه آغاز شده و به مدت سه ماه ادامه خواهد داشت که بر اساس نیازسنجی و اعلام از سوی مرزبانی در رشته‌های گوهرشناسی و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، چرم و معرق توسط معاونت صنایع‌دستی استان برگزار می‌شود.
معاون صنایع دستی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در پایان نیز به برگزیدگان گواهینامه‌های پایان دوره مهارتی تعلق خواهد گرفت و می‌توانند از مزایای آن به منظور ایجاد کسب و کار استفاده کنند.
انتهای پیام
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟